بررسی مشکلات سالمندان و اطرافیان آنها

انسان همواره با بالا رفتن سن، وارد دوره جدیدی از زندگی خود می‌شود. دوره سالمندی همان قسمتی از زندگی انسان است که تمام زحمات کشیده شده و فعالیت‌هایی که در طول عمر خود انجام داده، به ثمر رسیده و او اکنون می‌تواند به تماشای آن‌ها بنشیند. این دوره از زندگی برای هر فرد می‌تواند با توجه به شرایط زندگی، محل زندگی و عوامل مختلف دیگر متفاوت باشد. اینجا دقیقاً همان نقطه‌ای از زندگی است که با مشکلات سالمندان روبه‌رو خواهیم شد.

ضعف جسمانی و حتی روحی یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز مشکلات سالمندان است. میزان تشدید این مشکلات با توجه به نوع مقابله با آن‌ها متغیر است. اما نکته‌ی مهمی که درباره سالمندان همیشه وجود داشته است، توجه و مراقبت است. پرستار سالمند در منزل یکی از راه‌های مطمئن برای داشتن توجه کافی به فرد سالمند و مراقبت از او است. در ادامه این مطلب قصد داریم تا مشکلات سالمندان را از جهات مختلف بررسی کنیم.

مشکلات جسمی سالمندان

با توجه به بسیاری از مقالات روان‌شناسی منتشر شده، افراد زمانی که به سن 60 الی 65 سال می‌رسند، جزو دسته سالمندان قرار می‌گیرند. اما بدیهی است که این سن گفته شده تنها حدودی از شروع سالمندی را تعریف می‌کند. اکثر متخصصان اعتقاد دارند که سن تقویمی، شاخص ناقص و نامناسبی برای تعیین عملکرد افراد است. فردی ممکن است در سن 65 سالگی احساس پیری داشته باشد و فردی دیگر حتی تا سن 80 سالگی هم این احساس را تجربه نکند.

مشکلات سالمندان برای افراد مختلف در سنین مختلف و در شکل‌های متفاوت مشاهده می‌شود. مشکلات جسمی آن‌ها عموماً با مواردی مثل کاهش قدرت شنوایی، بویایی، بینایی، چشایی و همچنین کاهش قدرت بدنی شروع می‌شود. در ادامه به برخی از مشکلات جسمانی سالمندان نیز اشاره خواهیم کرد.

تغییرات حسی

یکی از اصلی‌ترین مشکلات جسمی سالمندان ایجاد تغییرات حسی در جسم آن‌ها است. افراد معمولاً زمانی که وارد دهه پنجم زندگی خود می‌شوند کم‌کم با افت بینایی مواجه شده و نیاز به زدن عینک‌های مخصوص پیرچشمی پیدا می‌کنند. همچنین احتمالاً تا کنون در برخورد با افراد سالمند اطراف خود متوجه شده‌اید که معمولاً دارای مشکلات شنوایی هستند. کاهش شنوایی در 25 درصد افراد تا سن 60 سالگی و در 65 درصد افراد تا سن 80 سالگی اتفاق می‌افتد.

آیا تا کنون به پوست افراد سالمند توجه کرده‌اید؟ در عین لطافت دارای چین و چروک‌های زیادی است. یکی دیگر از مشکلات سالمندان که در عین زیبایی می‌تواند باعث ایجاد تغییر در احساس لامسه آن‌ها شود، تغییرات پوستی و چروک شدن پوستشان است. این تغییرات که ممکن است به شکل‌های مختلفی مثل خشک شدن، نازک شدن و پوسته‌پوسته شدن ایجاد شده و آن‌ها را نسبت به انواع درد حساس‌تر کند.

کم شدن حس چشایی به عنوان یکی دیگر از مشکلات سالمندان در برخی مواقع باعث کلافگی آن‌ها می‌شود. آن‌ها طعم و عطر غذاها را به خوبی سابق متوجه نمی‌شوند و همین موضوع باعث ناراحتی و نارضایتی آن‌ها می‌شود. برخی افراد برای راضی کردن سالمندان از ادویه زیاد در غذای آن‌ها استفاده می‌کنند؛ در صورتی که افراد سالمندان به هیچ عنوان تحمل طعم و عطر تند و شدید را ندارند.

ضعیف و شکننده شدن بافت استخوان

همراه با بالا رفتن سن، بافت اندام‌های مختلف بدن به مرور ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود. در نتیجه یکی از مهم‌ترین مشکلات سالمندان شکننده شدن بافت استخوان در بدنشان است. استخوان‌های بدن که در تمام طول عمر وزن انسان را تحمل می‌کنند در دوران کهن‌سالی ضعیف شده و در بسیاری از موارد کم می‌آورد. همچنین احتمالاً تابه‌حال شنیده‌اید که می‌گویند شکستگی استخوان در افراد سالمند بسیار دیر ترمیم می‌شود. این موضوع هم دقیقاً به دلیل ضعیف بودن بافت استخوان‌ها در بدن اتفاق می‌افتد.

کم‌خوابی یکی دیگر از مشکلات سالمندان

یکی از موارد مشترک در بین سالمندان در تمام دنیا، کم‌خوابی است. از آنجایی که خواب کافی یکی از اصلی‌ترین نیازهای جسم برای بقا بوده، در سلامتی انسان تأثیر زیادی داشته و بسیار حائز اهمیت است. کم‌خوابی به عنوان یکی دیگر از مشکلات سالمندان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. مهم‌ترین عامل آن عدم تحرک و فعالیت افراد سالمند در طی روز است. زمانی که فرد فعالیت کافی را نداشته باشد به طبع خسته نشده و در نتیجه دچار بی‌خوابی خواهد شد.

یک پرستار سالمند خوب وظیفه دارد تا در طول روز با انجام ورزش‌ها و بازی‌های مخصوص سالمندان باعث فعالیت ذهن و جسم آن‌ها شده تا در شب نیز خواب راحتی داشته باشند. همچنین داشتن برنامه‌هایی مثل ملاقات با اقوام و دوستان، قدم زدن و… نیز جزو فعالیت‌های مناسب برای سالمندان است.

مشکلات رفتاری سالمندان

آیا تا کنون به رفتار پدر بزرگ و مادر بزرگ‌های خود با دیگران توجه کرده‌اید؟ آیا متوجه تفاوتی در این رفتار نسبت به افراد دیگر در سنین کم‌تر شده‌اید؟ به احتمال زیاد پاسخ شما مثبت است. مشکلات سالمندان در رفتارشان با دیگران وابسته به نوع زندگی آن‌ها در گذشته است. اما باز هم یک سری نکات و مشکلات همیشگی وجود دارد که بین تمام سالمندان مشترک است. در ادامه به بررسی برخی از مشکلات رفتاری سالمندان اشاره خواهیم کرد.

افسردگی

کافی است برای چند لحظه به ماندن چند روز متوالی در خانه، عدم توانایی در تحرک زیاد و داشتن بیماری‌هایی مثل درد مفاصل و… فکر کنید. می‌بینید که موجی از ناامیدی به سمت شما روانه خواهد شد. این احساس دقیقاً شبیه به چیزی است که یک فرد سالمند هر روز آن را تجربه می‌کند. بنابراین طبیعی است که یکی از رایج‌ترین مشکلات سالمندان، افسردگی باشد.

فردی که از سالمند مراقبت می‌کند در کنار ارائه خدمات پرستاری و مراقبت، باید دائم در حال گفت و گو با او باشد. سالمندان با صحبت کردن و تعریف کردن خاطرات گذشته خود احساس تنهایی کمتری را تجربه خواهند کرد و در نتیجه کمتر دچار افسردگی می‌شوند. به طور کلی باید اینگونه گفت که حفظ روحیه در فرد سالمند علاوه بر عوامل محیطی، تحت تأثیر شدید رفتار اطرافیان با او است.

افزایش احساس وابستگی

مستقل‌ترین افراد هم زمانی که به سنین بالا برسند احساس وابستگی بیشتری نسبت به اطرافیان خود پیدا خواهند کرد. یکی دیگر از مشکلات سالمندان، تجربه همین احساس وابستگی است. این احساس می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. زمانی که شما مرگ بسیاری از عزیزان و اطرافیان خود را ببینید، طبیعتاً به افراد حاضر در اطرافتان بیشتر وابسته می‌شوید. پرستار سالمند در منزل

همچنین عدم توانایی آن‌ها در انجام برخی کارهای ساده به تنهایی، مثل راه رفتن و… باعث می‌شود تا برای بقا به اطرافیان خود وابسته باشد. علاوه بر این طبیعی است که با بالا رفتن سن، روحیات انسان هم مثل جسم او ضعیف و حساس شده و به کوچک‌ترین اتفاقات واکنش نشان دهد. در نتیجه این وابستگی می‌تواند از عاملی مثل دوری از فرزندان نیز نشئت بگیرد.

احساس بی‌فایده بودن و کاهش انگیزه

زمانی که فردی نتواند از عهده انجام برخی امور ساده بربیاید، طبیعتاً احساس ضعف شدیدی را تجربه خواهد کرد. احساس بی‌فایده بودن به عنوان یکی از مشکلات سالمندان است که در بسیاری از آن‌ها مشاهده می‌شود. عدم توانایی آن‌ها در انجام امور ساده و نداشتن انرژی کافی برای انجامشان، باعث می‌شود تا احساس کنند که هیچ فایده‌ای در زندگی ندارند. 

اطرافیان افراد سالمند با حرف‌های انگیزه بخش و امیدوار کننده باید این امید و انگیزه از دست رفته را به آن‌ها بازگردانند. زمانی که شما شاهد مرگ بسیاری از هم سن و سال‌های خود باشید، طبیعی است که سرشار از احساس ناامیدی و بی‌انگیزگی شوید. در نتیجه اطرافیان به‌عنوان افراد تأثیرگذار، نقش مهمی در روحیه سالمندان خواهند داشت.

مشکلات اجتماعی سالمندان

افزایش سن و ورود به دوره میان‌سالی چالش‌های زیادی را به همراه خود دارد. کاهش توانایی‌های فیزیکی، شناختی و همچنین تغییر فرصت‌های اجتماعی باعث می‌شود تا سالمندان با برخی از مشکلات اجتماعی روبه‌رو شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

کاهش اعتماد و اطمینان به اطرافیان

نکته جالبی که در اکثر سالمندان مشاهده می‌شود این است که در عین وابستگی به دیگران، بسیار سخت و دیر به آن‌ها اعتماد می‌کنند. یکی از مشکلات سالمندان می‌تواند همین موضوع از دست دادن اطمینان به دیگران باشد. در واقع افراد زمانی که وارد دوره کهن‌سالی می‌شوند، دائماً احساس خطر می‌کنند. دلیل این موضوع این است که از ضعف‌ها و ناتوانی‌های خود آگاه هستند. همچنین دیدن مرگ دوستان هم سن خود نیز بی‌تأثیر در این موضوع نیست.

رفت و آمد

یکی دیگر از مشکلات سالمندان رفت و آمد آن‌ها است. در بسیاری از جوامع مختلف شیوه رفت و آمد ایمنی مخصوص سالمندان وجود ندارد. به همین دلیل است که افراد سالمند برای انجام وظایف شخصی خود در شهر ممکن است با مشکل مواجه شوند. در چنین مواقعی همراهی شخصی دیگر با فرد سالمند جزو الزامات خواهد بود.

بیماری‌های رایج در سالمندان

افزایش سن، ناخودآگاه تغییراتی مثل ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، ضعیف شدن استخوان‌ها و… را به همراه دارد. اما رعایت برخی نکات مثل کاهش وزن، ترک سیگار و… نیز می‌تواند از شدت این موضوعات در دوران کهن‌سالی بکاهد. در ادامه به بررسی برخی بیماری‌های رایج در سالمندان می‌پردازیم.

آرتروز

آمار و بررسی‌ها ثابت کرده‌اند که آرتروز بیماری رایج شماره یک در بین افراد سالمند است. دست و پنجه نرم کردن با بیماری آرتروز یکی دیگر از مشکلات سالمندان است. این بیماری، درد، کاهش تحرک و سخت شدن فعالیت‌های فیزیکی را به همراه خود دارد. افراد سالمند قبل از شدید شدن این بیماری باید به پزشک مراجعه کرده و طبق برنامه‌ای مشخص، فعالیت فیزیکی و ورزش‌های سبک روزانه داشته باشند.

سرطان

بیماری سرطان از آن دسته از بیماری‌هایی است که سبک زندگی و تغذیه افراد در طی سالیان دراز، تأثیر زیادی روی احتمال ابتلا به آن دارد. به همین دلیل است که معمولاً در افراد مسن مشاهده می‌شود. در حال حاضر دومین علت مرگ و میر در افراد سالمند، ابتلا به سرطان است. بنابراین این بیماری به عنوان یکی دیگر از بیماری‌های رایج، می‌تواند به نوعی یکی از مشکلات سالمندان باشد.تولید محتوای سایت

بیماری‌های قلبی

با بالا رفتن سن، فشار و میزان کلسترول خون افزایش پیدا کرده و در نتیجه امکان بروز مشکلات و حملات قلبی مثل سکته نیز بیشتر خواهد شد. گزارشات حاکی از این است که در سال 2016، 31 درصد از مرگ و میر جهان ناشی از بیماری‌های قلبی بوده است. بنابراین یکی دیگر از مشکلات سالمندان، احتمال بروز حملات قلبی بوده که با داشتن تغذیه درست، خواب کافی، مراقبت و فعالیت کافی این احتمال کاهش پیدا خواهد کرد.

مشکلات اطرافیانی که سالمند دارند!

انسان زمانی که وارد دوران کهن‌سالی می‌شود، روحیاتی شبیه به روحیه کودکان پیدا کرده و به دنبال آن حساس می‌شود. در چنین مواقعی اطرافیان فرد سالمند با چالش‌هایی روبه‌رو خواهند شد که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

زودرنج بودن سالمندان

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، روحیه سالمندان بسیار حساس است. بنابراین یکی از مشکلات سالمندان این است که معمولاً در برابر حرف‌های شما طاقت کمی دارند. ممکن است از شوخی‌های شما زود ناراحت شوند. یا کوچک‌ترین حرف شما را با منظوری بد برداشت کنند. لذا این وظیفه اطرافیان است که با لحنی آرام، مهربان و واضح با آن‌ها صحبت کنند. 

پریشانی و کلافگی سالمندان

یکی از مشکلات سالمندان این است که به دلیل ناتوانی در انجام امور شخصی خود احساس پریشانی می‌کنند. طاقت کم آن‌ها در چنین مواقعی ممکن است باعث شود تا کمی پرخاشگر شوند. آن‌ها در این مواقع اطرافیان خود را به چشم تنها طناب برای نجات خود دیده و برای همین است که بدون مراعات پریشانی خود را بروز می‌دهند. در چنین شرایطی شما باید با نهایت خونسردی رفتار کرده و سعی کنید تا با ارائه موضوعات جدید و جذاب، توجه سالمند را به سوی دیگری ببرید.

نیاز شدید سالمندان به توجه و روش‌های نامناسب آن‌ها برای جلب توجه

سالمندان به دلیل احساس تنهایی مفرطی که در اعماق قلب خود تجربه می‌کنند در مواجهه با اطرافیان خود به دنبال راهی برای جلب توجه هستند. این راه ممکن است صحبت کردن‌های طولانی، بیان اعتراضات و شکایات بی‌مورد نسبت به شرایط، بالا بردن صدا و… باشد. شما در چنین شرایطی بهتر است تمام توجه خود را معطوف او کرده و با لمس دستان فرد سالمند، آرامش از دست رفته‌اش را به او بازگردانید.

در آخر

سالمندی دوره‌ای اجتناب‌ناپذیر از زندگی است که همه‌ی ما آن را تجربه خواهیم کرد. بنابراین رفتار ما با افراد سالمند اطراف خود باید به گونه‌ای باشد که توقع داریم در آینده دیگران با ما داشته باشند. احترام و صبوری در رفتار با سالمندان از مهم‌ترین نکاتی است که باید در تمام شرایط رعایت شود. پرستاران صبور، مهربان و حرفه‌ای نیز جزو افرادی هستند که در راستای مراقبت از سالمندان و بزرگ‌ترهای خود می‌توانیم به آن‌ها اعتماد کرده و از کمکشان استفاده کنیم.